Wat kan een dierenarts doen om voor de planeet te zorgen?

De ontwikkeling van duurzame praktijken, zoals het verminderen van plastic en ziektepreventie, verbetert de gezondheid van mens, dier en milieu.

Het "One Health"-concept, waarbij menselijke gezondheid, diergezondheid en milieuwelzijn nauw aan elkaar gelinkt zijn, is ver verspreid. De laatste tijd is, grotendeels door de COVID-19-pandemie, het milieuaspect echter enigzins aan de kant geschoven.

Afgelopen augustus bespraken experts uit verschillende vakgebieden milieugezondheidskwesties tijdens de jaarlijkse World Health Summit in de virtuele American Veterinary Medical Association (AVMA) Convention, waar de rol van dierenartsen op vlak van milieu werd bewezen en doorgrond. Jonna Mazet, uitvoerend directrice van One Health Institute aan de University of California-Davis en professor epidemiologie en ziekte-ecologie aan de School of Veterinary Medicine van dezelfde universiteit, sprak in haar sessie over de COVID-19 pandemie, de gezondheid van de planeet en over hoe dierenartsen respect voor de wetenschap kunnen toejuichen.

“Het zijn echt de menselijke handelingen op deze aarde die aan de basis liggen van de verstoringen en veranderingen in ons ecosysteem. We kunnen niet enkel over de problemen nadenken. We moeten nadenken over de drijvende krachten achter deze problemen, zoals landgebruik, klimaatverandering, economische ontwikkeling, globalisering, energiewinning en -gebruik en migratie. Hoe leven we de levensstijl die we willen, hoe houden we onszelf gezond en hoe beschermen we de biodiversiteit?". Zij verdedigt dat we, door de half miljoen zoönotische virussen die zich kunnen verspreiden en ons kunnen besmetten te kennen niet alleen de planeet gezonder kunnen houden, maar ook epidemieën kunnen stoppen en voorkomen dat ze pandemieën worden.

In die zin adviseert Mazet dierenartsen om respect voor de wetenschap te promoten om politieke wil te genereren. “Samen kunnen we een verschil maken, maar we moeten samenwerken. We kunnen niet wachten tot er dingen veranderen. We moeten doen wat we kunnen en ik geloof dat dierenartsen degenen zijn die de planeet kunnen genezen en hun buren en gemeenschappen kunnen overtuigen om hen te helpen”.

Het probleem van plastic

Anderzijds spraken Karyn L.Bischoff, diergeneeskundig toxicoloog bij het New York State Animal Health Diagnostic Center en professor toxicologie aan Cornell University College of Veterinary Medicine, en Danielle M.Scott, Master in milieuwetenschappen en tweedejaarsstudent aan het College of Veterinary Medicine and Biomedical Sciences van de Colorado State University, over de kwestie van plastic voor eenmalig gebruik en over hoe goede diergeneeskundige praktijken het gebruik ervan kunnen verminderen.

Tegenwoordig wordt er elk jaar meer dan 300 miljoen ton plastic geproduceerd en is 50% van de kunststoffen voor eenmalig gebruik. Van dit alles belandt elk jaar 13 miljoen ton in de oceaan. "Hoewel wegwerpproducten en verpakkingen handig zijn, hebben ze invloed op de gezondheid van de planeet en moeten we onze verantwoordelijkheid nemen", zegt Bischoff. 

Bovendien stelt Scott voor om een reeks veterinaire praktijken te implementeren om plastic afval te verminderen. Enkele van de tips die de experts voorstellen om het gebruik van wegwerpplastic of hun latere recyclage te verminderen, zijn: contact opnemen met de lokale autoriteiten om te zien wat er precies geaccepteerd wordt voor recyclage, achterhalen hoeveel en welk type afval er wordt geproduceerd, items identificeren die op de vuilnisbelt terechtkomen, overwegen om items voor eenmalig gebruik te verminderen of zoveel mogelijk papier vervangen door elektronische middelen.

Het milieu en de link met gezondheid

Tot slot legde John L. Gittleman, decaan van de Odum School of Ecology aan de Universiteit van Georgia, uit dat naarmate de menselijke bevolking groeit ook de waarschijnlijkheid dat ziektes verschijnen toeneemt. In die zin stelt hij dat wereldwijde epidemieën vaak verband houden met door de mens veroorzaakte veranderingen in het milieu, zoals vervuiling, ontwikkeling of oorlog. "We moeten meer en meer nadenken over onderzoek op een integrale en collaboratieve manier, zoals het "One Health"-concept benadrukt, om de gegevensverzameling uit te breiden, maar met de juiste soort gegevens", zegt hij.

Zo ziet ook Simon Doherty, senior vice-president van de British Veterinary Association, verbanden tussen duurzaamheid en een betere gezondheid voor mens, dier en milieu. Doherty zegt dat duurzaamheid, in de educatieve rol van de dierenarts, gaat over veehouders leren hoe ze hun landen moeten beheren om de biodiversiteit te bevorderen of het publiek leren dat honden- en kattenvoer afval kan verminderen door eiwitten te gebruiken die voor mensen niet aantrekkelijk zijn.

Doherty raadt dierenartsen op het terrein aan om preventieve geneeskunde en gezondheidsplanning voor de kudde op te nemen. Bovendien gelooft hij dat dierenartsen voor kleine dieren besmetting kunnen verminderen door de ecologische risico's van de producten die ze gebruiken te begrijpen. “Als we de werkplek echt kunnen verbeteren, een duurzame levensstijl kunnen promoten, een goede balans tussen werk en privé en een goede lichamelijke en geestelijke gezondheid kunnen bevorderen, hopen we dat we na verloop van tijd ook veerkracht en behoud van dierenartsen in het beroep kunnen verbeteren”, voegt hij eraan toe.